Tahsin Akça
Orta düzeyde asgari ücret artışına ilişkin kurul toplantısı başlarken, TİSK Lideri Özgür Burak Akkol, ilk yarıda brüt fiyatın yüzde 6’sı oranında yaklaşık 400 TL olan matrahın artırılması talebini iletti. Yılın.
Asgari ücrete üst üste ikinci kez yapılan orta düzeyli zam ile skalanın tepesindekilerle aradaki fark kapanmış, patron tarafı için istihdam takviyelerinin değeri daha da artmıştır.
Son dönemde kadın ve genç istihdamını artırmayı amaçlayan 6111 ve 7103 sayılı iki istihdam teşvik programının işlerliğini kaybedip atıl kalması üzerine patronlar Ocak ayından itibaren MESEM Ustalık Telafi Programı teşvikine yöneldi.
Çalışan başına taban fiyatının yarısı kadar teşvik sağlayan ve lise mezuniyet dışında herhangi bir şartı olmayan Ustalık Tazminat Programı’na patron başvuruları yılbaşından bu yana hızla artarak 1 milyonu aştı. Bu rakam üzerinden hesaplandığında her çalışan için net asgari ücretin yarısı kadar teşvikle aylık ödeme 4.2 milyar lirayı aştı.
MESEM teşviğine olan ilginin artmasının nedeni 6111 sayılı teşviğin kurallarının giderek ağırlaşması, 7103 numaralı teşviğin sözlü olarak devam ettirileceği ancak Ocak ayından sonra da devam edecek kararnamenin çıkmamış olması.
İşte gündemde kalan istihdam teşvik programları:
MESEM Ustalık Telafi Programı
Büyük işverenler, özellikle çok çalışanı olanlar, lise mezunlarını MESEM Ustalık Telafi Programına kayıt ettirebilir ve işyerinden ayrılmadan teşvikten faydalanabilirler. Daha erken başlansa da Ocak 2023’ten sonra patronların bu programa ilgisi arttı.
Nisan 2022’de hayata geçirilen MESEM Ustalık Tazminat Programı, çalışanların mesleki deneyimlerini artıran ve program sonucunda ustalık belgesi almalarını sağlayan süreli bir programdır. Milli Eğitim Bakanlığı’nın 35 alan ve 189 branşta uygulanmasına karar verdiği ustalık bütünleme programlarının süresi en fazla 6,5 ay sürüyor. Her ay İşsizlik Sigortası Fonu kapsamına alınmak üzere çalışan başına net taban ücretin (4250 TL) yarısı ödenmektedir.
6111 Sayılı Teşvik
6111 sayılı kadın ve genç istihdamı teşviki 2011 yılından bu yana devam etmektedir. Ancak son 6 aydır işsiz olmak veya ilk kez kullanıyor olmak gibi durumlardan dolayı çalışanların çok azı bu teşvikten yararlanabilmektedir. Bazı işletmelerde çalışanların sadece %1’inin kuralları karşılayabildiği belirtiliyor.
7103 Sayılı Teşvik
7103 sayılı istihdam teşviki kadın ve genç istihdamını artırmayı hedeflerken, uygulama süresi Ocak 2023’te sona erdi. Geçen yıl sürenin uzatılacağı sözlü olarak ifade edilse de bu gerçekleşmedi. 2018 yılında yürürlüğe giren ve ilk etapta Aralık 2020 tarihine kadar geçerli olacak şekilde düzenlenen 7103 sayılı Kanunun uygulama süresi, Cumhurbaşkanı Kararı ile 31 Aralık 2022 tarihine kadar uzatıldı. İstihdamı artırmada en etkili teşviklerden biri olarak görülen 7103 numaralı teşvikle her bir çalışanın yüzde 15,5’inin sigorta primi devlet tarafından karşılandı. Teşviğin uygulama döneminde çalışanların yüzde 25-30’una ulaşabileceği belirtildi.
